Darvazda kolxoz (kollektiv təsərrüfat) 1933-cü ildə 24 fərdi təsərrüfatın birləşməsi ilə qurulub. İlk kolxoz sədri Ramazan İbrahim­xəlil oğlu Gülməmmədov olub. 1934-cü ildə kolxoz sədri vəzifəsinə Hacıyev İbad (Molla İbad) seçilib.

1936-cı ildə kənddə kollektivləşmə tamamilə başa çatıb və Nadir Rüstəm oğlu Əhmədov kolxozun sədri seçilib. Həmin ərəfədə o dövrdə böyük əhəmiyyət kəsb edən təbliğat qrupunun rəhbəri isə Nəbizadə Məhəmməd olub.

Sonrakı illərdə kolxoz sədrləri:

1939-1941-ci illər – Novruz Məmmədov

1942-1948-ci illər – Qurban Əliyev (Salman öyü),

1948-1952-ci illər  – yenidən Nadir Əhmədov 

1952-1954-cü – Məhəmməd Nəbizadə  

1954-cü il – Hilal Aşırov

1955-1956-cı illər – Hacıməmməd Hacıyev

1956-1957-ci illər – Novruz Məmmədov

1957-ci il – İbrahim Gülməmmədov

1959-cu il – Ənvər Allahverdiyev

1960-cı il– İbrahim Gülməmmədov

1961-ci il – Nadir Əhmədov

1962-ci il– İsə Rəhim oğlu Nəbiyev

1962-1963-cü illər – Mahal Məhərrəmov

1963-1967-ci illər – Süleyman Salmanov

1967-ci il – Qədir Bayramov

1968-ci il – Kamal Nəbiyev

1968-1969-cu illər –  Oruc Məmmədov

1970-1971-ci illlər – Hacıxəlil Nəbiyev

1971-1972-ci illər – Süleyman Salmanov

1972-1973-cü illər – İbrahim Əhmədov (rayonun Cəfərli kəndindən)

1974-1975-ci illər – Vəli Abbasov

1976-cı il yanvarın 1-dən kolxoz ləğv olunaraq 11 kəndi birləşdirən (Darvaz, Dəmirli, Sarımmətli, Yuxarı Güləver, Aşağı Güləver, Babakişilər, Tanziya, Qaradaş, Beytəkər, Seneb və Arakel) Darvaz südçülük-kartofçuluq sovxozu yaradılıb və rayonun Ayorta kəndindən olan Vey­səl Məmmədov direktor təyin olunub. On ilə yaxın V.Məm­mə­dov bu vəzifədə çalışdıqdan sonra onun yerinə Zveli-Kveşi kəndindən Vəkil Məmmədov təyin olunub. 1989-cu ildə Darvaz kəndində ayrıca hey­van­­darlıq sovxozu yaradılıb və darvazlı Valerik Mehralı oğlu Qurbanov direktor təyin olunub. 1991-ci ildə bu vəzifəyə Lazaraşvili familiyalı gürcü, bir ildən sonra – 1992-ci ildə isə Abbasov Nadir direktor təyin olunub.

1996-cı ildə ölkədə aparılan torpaq islahatı ilə əlaqədar sovxoz ləğv olunub və torpaqlar əhaliyə paylanıb. Bu zaman hər bir ailəyə pay torpağı verilib (0,4-0,5 ha) qalan torpaqlar isə bir neçə nəfərə icarəyə verlib ki, sonradan da həmin torpaq sahələri əsasən həmin icarədarlar tərəfindən özəlləşdirilib.

Mənbə: Musa Nəbioğlu (Musa Nəbi oğlu Çobanov). Darvaz.  Bakı, “Bakı Mətbəəsi” ASC, 2023. 520 səh.

Qeyd: İstifadə edərkən mənbənin göstərilməsi mütləqdir. Əks halda müəllif hüquqlarının qorunması ilə bağlı müvafiq qanuna uyğun şəkildə ciddi tədbir görüləcəkdir.